Araştırmacılar, evrimsel değişkenlerin otizm de dahil olmak üzere birçok sağlık durumunun ortaya çıkmasında cinsiyet dengesizliği sergilediğini keşfetti. İnsan genomunun erkeklerde ve kadınlarda çok farklı özelliklerin kalıtımını desteklemek için evrimleştiğini söyleyen araştırmacılar bu durumun erkekleri bir dizi fiziksel ve zihinsel sağlık koşullarına karşı daha savunmasız hale getirdiğini belirtti.
Bir genetik araştırma ekibi, evrimsel değişkenlerin otizm ve diğer bazı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasında cinsiyet dengesizliği sergilediğini ortaya çıkardı. Journal of Molecular Evolution’da yayınlanan makalenin yazarları insan genomunun evrimindeki kadın-erkek farklarının erkekleri bir dizi fiziksel ve zihinsel sağlık koşullarına karşı daha savunmasız hale getirdiğini belirtti. Araştırmacılar, kadınların belli bazı hastalıklara (örneğin; multiple skleroz) yakalanma olasılığı fazla olsa da erkeklerin genel olarak tıbbi hastalıklara yakalanmaya daha yatkın olduğunu ve ortalamada kadınlardan daha erken öldüklerini ortaya koydular. Rama Singh, makaleyi, Toronto Üniversitesi’nde nöropatoloji doçenti olan Karun Singh (oğlu) ve Western Üniversitesi’nde biyoloji profesörü olan Shiva Singh (akraba değiller) ile birlikte yazdı.
Kadınlar ve erkeklerin ebeveynlerinden miras aldıkları genetik etkiler aynı olsa da, bu etkilerin ifade edilme şeklinin cinsiyete bağlı olarak çok farklı olduğunu bilen araştırmacılar otizme, erkeklerin tıbbi hastalıklara yakalanmaya kadınlardan daha meyilli olmaları perspektifinden baktı.
Karun Singh ise şöyle anlatıyor: “Bunun ilginç olmasının nedenlerinden biri, tıp literatüründe iyi temsil edilmeyen bir bakış açısı sunması. Bu, genetikçilerin ve evrimsel biyologların sağlık araştırmalarına katabilecekleri bakış açısının gerçekten güzel bir örneği.”
Araştırmacılar, kadınların tipik olarak daha uzun yaşadıklarını ve çoğu sağlık koşuluna karşı daha az savunmasız olduklarını söylüyorlar. Çünkü genetik yapıları, erkek genomunun sağlıksız özelliklerine göre farklı olarak evrimleşerek daha iyi bağışıklık ve daha uzun ömür sağlıyor.
Araştırmacılar, insan sağlığını genomik merceğinden anlamamız ve bu bakış açısının bize tedavi ve önlem arayışımızda rehberlik etmesi gerektiğini söylüyorlar.
Erkek çocukların otizme yatkınlıkları 4 kat daha fazladır ve ayrıca otizmin daha şiddetli semptomlara sahip olma ihtimalleri de daha yüksektir. Yazarlar, evrimsel süreçte kadınları bu durumdan koruyan bir sistemin evrimleştiğini vurguluyor. Otizm, yalnızca kalıtsal özelliklere bağlanmıyor. Erkeklerin onları çevresel, gelişimsel ve diğer faktörlere karşı daha savunmasız hale getiren ve otizme yol açabilecek özellikleri miras alma olasılıklarının daha yüksek olduğu görülüyor.
Kaynakça: Otizm Gibi Zihinsel Durumlar, Erkek Çocuklarda Neden Daha Sık Görülüyor?
Hazırlayan: Ahmet Şimşek – UluBAT Bilim Haberleri Departmanı